Enkele taalkundige kenmerken van het Middelnederlands:
Deel 1

Deel 2 | Middelnederlands

Laten we beginnen met een grondige vergelijking van de beginregels van het >middeleeuwse verhaal van Beatrijs in oorspronkelijke en hedendaagse vorm (voor een afbeelding van het manuscript moet je op de link klikken in het Beatrijs-venster hierboven).

Net als in de Oudnederlandse fragmenten die we bestudeerd hebben, merken we ook hier verschillende taalveranderingen op. Om te beginnen zul je ongetwijfeld gezien hebben dat sommige woorden in de twee versies exact hetzelfde zijn: ‘dichten’, ‘raden’, ‘dat’, en ‘niet’. Verder zijn er woorden die erg sterk op elkaar lijken, maar die op een andere manier gespeld worden:

Tenslotte treffen we in de Middelnederlandse tekst een aantal woorden aan die nu niet meer bestaan en vervangen zijn door heel andere woorden. Een voorbeeld: ‘vertare’ wordt nu niet meer gebruikt; het wordt vertaald als ‘vermoei’.

Uit de voorbeelden hierboven kunnen we nu een aantal algemene kenmerken van het Middelnederlands afleiden. We hebben gezien in onze beschrijving van het Oudnederlands dat onbeklemtoonde woordeinden doorheen de tijd doffer geworden zijn. Het Oudnederlandse ‘enda’ is nu ‘en’ geworden. In het Middelnederlands treffen we een tussenstadium aan: ‘ende’. De Oudnederlandse ‘a’ is een >schwa geworden.

Vraag 9

Waarom wordt ‘komt’ als ‘comt’ gespeld en ‘klein’ als ‘clein’?

>Klik hier om je antwoord te controleren.

Maar de spelling stond zeker nog niet helemaal vast. Een zelfde woord wordt vaak op een verschillende manier gespeld, zelfs binnen één en hetzelfde manuscript. Hieronder zie je twee woorden die in Beatrijs op vier verschillende manieren geschreven worden:

Verschillen in de spelling kunnen echter ook wijzen op verschillen in de uitspraak. Enkele voorbeelden van dit fenomeen voor de provincie Vlaanderen en Brabant:

Dit lijstje geeft ook duidelijk aan dat Nederlands en Engels nauw verwante talen zijn. In de taalkunde wordt er algemeen aangenomen dat beide talen zich ontwikkelden uit een gemeenschappelijke oudere taal, die >Germaans wordt genoemd.

Vraag 10

Hoe gaf men in het Middelnederlands aan dat een klinker lang was?

>Klik hier om je antwoord te controleren.

>Klik hier om verder te gaan met de analyse van het fragment uit Beatrijs.