Een multiculturele crisis?
Sinds het einde van vorige eeuw duiken in Nederland geregeld stemmen op die kritiek uiten op de multiculturele samenleving. Er werd gesuggereerd in de media en politiek dat het met de integratie van allochtonen niet vorderde. De achterstand van niet-westerse allochtonen tegenover autochtonen was zo zorgwekkend dat er van een 'multicultureel drama' werd gesproken (om meer te lezen over de problemen van migranten, klik >hier). Het Nederlandse integratiebeleid was mislukt, zo klonk het. De verschillende culturen in Nederland leefden niet vreedzaam naast elkaar én met respect voor elkaar, maar waren constant in botsing. Wel moet gezegd dat men het in dit verband vooral over de botsing met de islamitische cultuur heeft.
Alle goedbedoelde[1] integratiemaatregelen[2] van de overheid hadden weinig of niets opgeleverd, werd er beweerd. De tijd was aangebroken om een aantal politiek correcte taboes te doorbreken en voor een 'harder' beleid tegenover migranten. Begrippen als 'gedwongen integratie' en 'spreiding' kwamen centraal te staan in het debat over de allochtonen. Sommigen beweren vandaag dat de overheid inderdaad de laatste jaren een harder beleid is gaan voeren tegenover migranten (klik >hier om meer te lezen over de houding van de overheid tegenover migranten).
We belichten hier twee figuren uit de Nederlandse politiek die bekend zijn geworden voor hun uitgesproken kritische houding tegenover de multiculturele samenleving: de thans vermoorde Pim Fortuyn en Ayaan Hirsi Ali.
Pim Fortuyn (1948 - 2002)
Pim Fortuyn, professor en columnist, verscheen op het politieke toneel in de crisisperiode die volgde op de aanslagen van 11 september. Zijn kritiek op de multiculturele samenleving hing samen met zijn waarschuwingen tegen de dreigende islamisering[3] van Nederland. Hij beschouwde de islamitische godsdienst immers als 'achterlijk'. Niet-westerse (lees 'islamitische') allochtonen waren, volgens Fortuyn, verre van geïntegreerd en hielden vast aan hun achterhaalde cultuurregels[4]. Als voorbeeld hiervan haalde hij geregeld de manier waarop islamitische mannen hun vrouwen behandelen aan. Ook was hij van oordeel dat er geen asielzoekers meer in Nederland mochten worden toegelaten. Hij was tegen de 'aanhoudende stroom' van immigranten die naar Nederland komen. Fortuyn sprak van een 'falende overheid' met betrekking tot het vreemdelingenbeleid.
Buste van Pim Fortuyn te RotterdamZijn politiek programma, en zijn openhartige manier van spreken over kwesties die voorheen als niet politiek correct bestempeld werden, sloegen aan bij de Nederlandse bevolking. Bij de gemeenteverkiezing[5] van Rotterdam in maart 2002, behaalde Fortuyn als lijsttrekker[6] van Leefbaar Rotterdam een grote overwinning. Toch was zijn politieke carrière van korte duur: een aantal maanden later, op 6 mei 2002, werd hij in Hilversum door een Nederlands radicaal milieuactivist[7] vermoord.
Ayaan Hirsi Ali (1969 - )
Ayaan Hirsi Ali, feministe en publiciste, werd in Somalië geboren maar onvluchtte haar geboorteland begin jaren '90 om in Nederland asiel aan te vragen. In 2001 geraakte ze bekend door haar kritisch houding tegenover de islamitische cultuur en tegenover het gebrek aan ruimte in de Nederlandse politiek voor kritiek op de negatieve gevolgen van migratie. In 2002 stapte Hirsi Ali over van de PvdA[8], die ze beschuldigde van politiek correcte kortzichtigheid[9], naar de VVD[10] en in 2003 werd ze verkozen tot het Nederlandse parlement.
Hirsi Ali wijst multiculturalisten op hun verantwoordelijkheid tegenover de moslims in Nederland die lijden aan een gebrek aan vrijheid en gelijkheid in hun gemeenschap. Ze verwijt de verdedigers van de multiculturele samenleving onverschilligheid tegenover het lot van minderheden (lees, 'vrouwen en meisjes') binnen de islam. Als feministe, bekritiseert Hirsi Ali het multiculturalisme omdat het de rechten van de vrouw beperkt. Het multiculturalisme, dat het respect voorstaat van alle culturele gebruiken binnen een land, houdt, volgens haar, de vrouw-onvriendelijke praktijken van de islam in stand.
Hirsi Ali werd door verschillende organisaties in binnen- en buitenland geëerd voor haar strijd voor de mensen- en vrouwenrechten, en vrijheid van meningsuiting[11]. Samen met de Nederlandse regisseur Theo van Gogh maakte ze in 2004 de film Submission, over het verband tussen de manier waarop een deel van de moslims de Koran interpreteren en de mishandeling van vrouwen. In radicaal islamitische kringen werd de film erg slecht ontvangen en Hirsi Ali en van Gogh ontvingen doodsbedreigingen[12]. Op 2 november 2004 werd van Gogh daadwerkelijk vermoord door een radicale moslim. De moordenaar liet op het lichaam van van Gogh een aan Hirsi Ali gerichte brief achter, waarin zij opnieuw werd bedreigd. Sindsdien wordt ze door de Nederlandse overheid beschermd.
>Klik hier om verder te lezen over de toekomst van multicultureel Nederland.
