Een goede algemene inleiding, maar de terminologie wordt niet altijd op de juiste manier gebruikt. Een voorbeeld: het woord ‘Holland’ in de titel in plaats van ‘Nederland’. Er zitten een aantal feitelijke onnauwkeurigheden in de secties over de Belgische taalsituatie.

Horst, J.M. van der. 'A Brief History of the Dutch Language' in: The Low Countries: Arts and Society in Flanders and the Netherlands. A Yearbook 1996-97 . Rekkem: Stichting Ons Erfdeel, pp. 163-72.

Een korte Engelse samenvatting van Horsts enthousiast ontvangen Korte geschiedenis van de Nederlandse taal (zie hieronder).

Kerckvoorde, Collette M. van. An Introduction to Middle Dutch. Berlin and New York: Mouton de Gruyter, 1993.

In dit boek vind je een uitgebreide inleiding op het Middelnederlands. Analyses en beschrijvingen van grammaticale aspecten worden afgewisseld met beschrijvingen van, bijvoorbeeld, de culturele en socio-economische ontwikkelingen in de Middeleeuwen en de positie van het Nederlands binnen de Indo-Europese context. Er wordt commentaar gegeven op sommige van de hoogtepunten in de Middelnederlandse literatuur (indien van toepassing, met Engelse vertalingen).

Vandeputte, O. Dutch: The Language of Twenty Million Dutch and Flemish People. Trl. by Theo Hermans and Paul Vincent. Rekkem: Stichting Ons Erfdeel, 1981.

In ongeveer zestig bladzijden probeert dit boek een ‘precieze en wetenschappelijke schets te geven van de ontwikkelingen en belangrijkste kenmerken van de [Nederlandse] taal’. In de appendices worden de taalkundige kenmerken van het Nederlands, de Nederlandse dialecten en het Afrikaans beschreven. De boekenlijst is gericht op een Engelstalig publiek. @Klik hier voor de homepage van de Stichting ‘Ons Erfdeel’ [Nederlandstalige webstek van de Vlaams-Nederlandse vereniging Ons Erfdeel, die de Nederlandse cultuur in het buitenland wil bekend maken via de uitgave van (Engelstalige, Franstalige) tijdschriften en jaarboeken].

b) in het Nederlands

Horst, Joop van der en Fred Marschall. Korte geschiedenis van de Nederlandse taal. Derde druk. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1992.

Dit is een beknopt en erg leesbaar overzicht van de Nederlandse taalgeschiedenis. Het maakt gebruik van uittreksels uit historische documenten om de verschillende taalveranderingen die doorheen de eeuwen plaatsvonden, te illustreren. Het bevat ook korte hoofdstukken over het Fries, Afrikaans, Surinaams en de taalsituatie in België.

Janssens, Guy. Het Nederlands vroeger en nu. Leuven en Leusden: Acco, 2003. [Een tweede druk is in voorbereiding]

Dit handzame boek is geschreven voor niet-moedertaalsprekers die Nederlands studeren. Naast het historische overzicht besteedt dit werk ook uitgebreid aandacht aan de huidige ontwikkelingen in het Nederlands.

Quak, A. en J.M. van der Horst. Inleiding Oudnederlands. Leuven: Universitaire Pers Leuven, 2002.

Een systematische beschrijving van de spraakkunst en geschiedenis van het Oudnederlands, gevolgd door fragmenten uit de >Wachtendonckse psalmen en de Egmond (of Leiden) Williram. Het bevat een uitgebreide woordenlijst die het lezen van de fragmenten aanzienlijk vergemakkelijkt. De uitgebreide boekenlijst bevat vooral boeken en artikels in het Nederlands en het Duits.

Toorn, M.C. van de, et al. Geschiedenis van de Nederlandse taal. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997.

Zoals de auteurs zelf zeggen in de inleiding op het werk, is dit een wetenschappelijk overzicht (bijna 700 pagina’s lang, met een boekenlijst van vijftig pagina’s) ‘dat geschreven werd voor een gespecialiseerd publiek’. Het is het moeilijkste van alle werken die hier worden opgesomd.

Vries, Jan W. de, Rolland Willemyns en Peter Burger. Vierde druk. Het verhaal van een taal. Negen eeuwen Nederlands. Amsterdam: Prometheus, 1994.

Een rijkelijk geïllustreerde en erg toegankelijke geschiedenis van het Nederlands voor een niet-gespecialiseerd publiek. Naast een historisch overzicht bevat het werk ook hoofdstukken over de Nederlandse woordenboeken en grammatica’s, dialecten, leenwoorden en het verschil tussen het Nederlands in België en in Nederland, etc. Er hoort ook een Nederlandstalige video bij het boek.

Wal, Marijke van der en Cor van Bree, Geschiedenis van het Nederlands. Aulaboeken. Utrecht: Het Spectrum, 1992.

Met zijn 500 bladzijden is dit overzicht gericht op een meer gespecialiseerd publiek dan Het verhaal van een taal. Het opent met een beschrijving van de Germaanse taalfamilie (met veel aandacht voor het Gotisch) en de belangrijkste klankveranderingen die in deze groep plaatsvonden. De ontwikkeling van de verschillende grammaticale kenmerken van het Nederlands wordt in meer detail besproken dan in de andere werken die hier vermeld worden (met uitzondering van het boek van Toorn, 1997). De uitstekende boekenlijst en gedetailleerde index maken van dit boek een betrouwbaar naslagwerk.

Terug naar boven

2. Websites

Het Departement neerlandistiek van de Universiteit van Wenen heeft een uitstekende site over de geschiedenis van het Nederlands. Er zijn drie versies beschikbaar: in het Nederlands, het Duits en het Engels.

@Klik hier.

Terug naar boven