Multicultureel Home
Inwoners van
Nederland
Wie zijn de allochtonen
in Nederland?
Waarom komen/kwamen
niet-westerse allochtonen naar Nederland?
Geschiedenis van
de immigratie
Waar wonen de niet-westerse allochtonen in Nederland?
Religie en niet-westerse allochtonen
De houding van de overheid tegenover immigranten
Vragen en Antwoorden
Feedback form
Copyright
De houding van de overheid tegenover immigranten
>>De houding van de overheid tegenover immigranten
In de loop der jaren is de houding van de Nederlandse overheid tegenover immigranten nogal veranderd. Hier volgt een overzicht.
Arbeidsmigranten: de eerste generatie
'Meer welvaart, meer vuil, meer Turken'. Het is duidelijk waar de eerste gastarbeiders voor kwamen: zij mochten het onaangename werk, dat de Nederlander niet (meer) wilde doen, opknappen. Niet alleen in de schoonmaak, ook in de scheepsbouw, de mijnen, de tuinbaiw en in de textiel- en zware industrie was een grote vraag naar arbeidskrachten. En hard werken moesten ze.
"Er kwamen van die ronselaars die ons vroegen of we in Europa zouden willen werken. Het was net een jongensdroom die in vervulling ging. Natuurlijk wilden we naar dat land waar het geld voor het oprapen lag! Maar voordat het zover was, moest je een aantal tests ondergaan en werd je gekeurd. Er werd je wat in het Frans gevraagd. Gaf je antwoord, dan was je vast en zeker geschoold en konden ze je niet gebruiken; deed je dat niet, dan was je een boerenzoon die hard kon werken."Achmed 62 jaar
De gastarbeiders die in de jaren '60 en '70 naar Nederland kwamen, hadden het plan om snel veel geld te verdienen en dan terug te gaan naar hun land van herkomst. Dat was ook de bedoeling van de Nederlandse overheid. Daarom leefden de gastarbeiders vaak samen in pensions en hoefden ze op geen enkele manier te integreren in de Nederlandse samenleving. Ze kregen ook geen taalles aangeboden; dat zou alleen maar tijd kosten en was bovendien nergens voor nodig. Alles werd immers voor de gastarbeiders geregeld: huisvesting, eten en vervoer van en naar het werk.
"'Telefoon,' zei ik met een gebaar. 'Oh, u wilt bellen,' zei het meisje vriendelijk. Zenuwachtig draaide ik het nummer. Het enige wat ik met mijn Marokkaanse accent kon zeggen, was: 'Hallo, ik Bel'aïd.' 'Ha, die Bel'aïd, hoe gaat het?' klonk het aan de andere kant. 'Alles goed,' zei ik kort en bondig. Want meer Nederlands sprak ik niet."Bel'aïd, 61 jaar
Maar de meeste gastarbeiders gingen niet terug naar huis maar lieten hun vrouw en kinderen, van wie ze vaak jarenlang gescheiden hadden geleefd, naar Nederland komen. Dit was een grote verandering:
"Mijn man en ik moesten in de beginperiode in Nederland erg wennen aan elkaar, dat kwam ook doordat ik in Marokko alles zelf deed en zelfstandig leefde. Het geld beheerde ik zelf en de opvoeding van mijn kinderen lag ook in mijn handen. Ik bepaalde dus alles zelf. Toen we in Nederland kwamen, werd alles opeens anders mijn man nam alles over. Hierdoor ontstond er een gespannen situatie. Doordat mijn man de eerste jaren erg steng en afstandelijk was, kwam ik vrijwel nooit buiten. Ik was de hele dag in mijn eigen huis opgesloten."Fatma 53 jaar
Iedereen beseft nu wel dat de 'gastarbeiders' en hun families geen 'gasten' meer zijn maar permanente bewoners van Nederland zijn geworden. En toch verandert het beleid van de overheid nauwelijks.
Begin jaren '80 komt het zogenaamde minderhedenbeleid op gang. Het gaat economisch niet goed in Nederland en veel gastarbeiders zijn werkloos of arbeidsongeschikt geworden. Het 'minderhedenbeleid' is een speciaal welzijns- en cultuurbeleid voor allochtonen. De bedoeling is om de maatschappelijke achterstand en achterstelling van minderheden (niet-westerse allochtonen) te verkleinen. Dit wil de overheid onder andere doev door onderwijs te geven in de e'gen taal en cultuur. Er is maar weinig aandacht voor integratie. Veel allochtonen van de eerste generatie spreken geen of weinig Nederlands. Vooral voor vrouwen leidt dit vaak tot een sociaal isolement.
"Het zou erg belangrijk voor me zijn om wat Nederlands te spreken; dan hoef ik tenminste niet iedere keer mijn man of kinderen mee te vragen als ik naar de tandarts of het ziekenhuis moet. Dat is een heel probleem. Geld voor een taxi heb ik niet, het openbaar vervoer is voor mij totaal onbekend en autorijden kan ik al helemaal niet. Het valt allemaal niet mee voor een Marokkaanse vrouw als ik."Fatma 53 jaar
Na dit 'minderhedenbeleid' start men in 1989 het 'allochtonenbeleid'. Dit beleid richt zich niet meer op het behoud van de eigen taal en cultuur maar is bedoeld om de allochtoon te laten integreren in de Nederlandse samenleving. Er komt een basiseducatie en de allochtoon moet zijn of haar best doen als hij/zij eenmaal deelneemt aan een cursus. Maar omdat dit beleid vooral geldt voor mensen die nieuw in Nederland komen, verandert er voor de oudere generatie weinig. Bovendien zijn er lange wachtlijsten voor de Nederlandse taalcursussen. Pas de laatste tijd komt er iets meer aandacht voor de positie van allochtonen die al langere tijd in Nederland wonen. Het volgen van cursussen is uoar hen (nog) niet verplicht maar deze zogenaamde 'oudkomers' worden steeds vaker taal- en integratiecursussen aangeboden. De gemeente Amsterdam gaat zelfs actief op zoek:
Oudkerk zoekt 'oudkomers'De gemeente Amsterdam gaat de komende jaren 23.000 'oudkomers' opsporen, mensen die voor 1998 naar Nederland zijn gekomen, maar nog altijd het Nederlands niet machtig zijn. Onvoldoende in elk geval om zichzelf in een Nederlandstalige omgeving te kunnen redden. Het cursusaanbod bleek - voor zover al aanwezig - niet voor hen te werken.
Het 'instapniveau' was te hoog, er was geen kinderopvang of de lessen werden gegeven op momenten dat er gewerkt diende te worden. Veelal zijn ze afgehaakt, na keer op keer hun neus te hebben gestoten. Na al die jaren worden ze uitgenodigd eens te kijken wat er precies mis is. Voor het eerst in hun leven. Waarom nu pas? ''Typisch zo'n vraag waarmee ik in mijn maag zit,'' zegt PvdA-wethouder Rob Oudkerk van Sociale Zaken en Onderwijs. ''Ik weet het niet. Bij de PvdA hebben we altijd gedacht dat mensen het wel in eigen omgeving zouden leren. Een denkfout. Inderdaad: we hebben ze als overheid in de kou laten staan.''
Het Parool, 11 januari 2003
De kinderen van arbeidsmigranten
Veel allochtone jongeren horen tot de eerste generatie omdat ze zelf ook in het buitenland geboren zijn. Anderen, die in Nederland geboren zijn, worden tot de tweede generatie gerekend. Voor hun geldt, net als voor alle, Nederlandse kinderen dat ze leerplichtig zijn en dus gewoon naar school moeten. Maar over het algemeen gaat het op school minder goed met allochtone kinderen in vergelijking met de autochtone jongeren. De laatste jaren verbetert dit wel. Allochtone jongeren beginnen hun schoolcarriere vaak met een achterstand wat betreft de Nederlandse taal. Thuis wordt meestal alleen de moedertaal gesproken. Ze kiezen gemiddeld voor een lager onderwijstype en het komt vaker voor dat ze zonder diploma hun school verlaten. Jongens doen het meestal slechter dan meisjes. Vooral onder jongeren van Marokkaanse origine, blijkt er een groot verschil te bestaan tussen de houding en de prestatie van jongens en meisjes.
"School is alles voor mij. Wij Marokkaanse meiden hebben een strijd te leveren, en als je je school opgeeft, dan heb je simpelweg niets meer waar je op terug kunt vallen. Toen ik in het laatste jaar van de middelbare school zat, wilde mijn vader dat ik van school af ging en aan een partner ging denken. Ik moet er niet aan denken dat ik toen had gedaan wat mijn ouders van mij verlangden."Fatiha, 24 jaar
"Op de technische school waar ik me aanmeldde, werd ik meteen aangenomen. Deze opleiding resulteerde helaas in niets. Het was een vervelende leeftijd, ik had niet zoveel zin om naar school te gaan en de nodige stimulans en motivatie ontbrak. De vrijheid die ik kreeg was best groot. Binnen de kortste keren deed ik de hele dag niets behalve rotzooi trappen. Ik wilde helemaal niet meer naar school. Mijn vader zei dat ik beter op school kon blijven, maar ik luisterde niet naar hem."
Mustafa 24 jaar
Er zijn allerlei programma's om de leerachterstand van allochtone jongeren te bestrijden. Ook hieruit blijkt de veranderde mentaliteit van de overheid: vroeger werd er les gegeven in de moedertalen van allochtone leerlingen, nu wordt er extra les gegeven in de Nederlandse taal.
Na het 'allochtonenbeleid dat in 1989 werd ingevoerd, komt er in 1998 een nieuwe wet, Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN). De nieuwe wet is bedoeld voor alle immigranten van 18 jaar en ouder die minder dan een jaar in Nederland wonen. Het doel is dat de immigrant zichzelf kan redden en volwaardig kan functioneren in de Nederlandse maatschappij. Dat betekent dat hij/zij Nederlands moet leren, maatschappelijk moet integreren, naar school moet of werk moet zoeken. Als de nieuwkomer dit niet doet, kunnen er financiële sancties volgen. Er is nu zelfs een discussie om immigranten die het inburgeringsprogramma niet succesvol afsluiten, terug te sturen naar hun land van herkomst.
In de afgelopen 25 jaar is de houding van de overheid dus veel strikter geworden. 'We nemen de nieuwe Nederlanders eindelijk serieus,' lijkt de regering te zeggen. Het nieuwe beleid geeft de nieuwe Nederlanders immers een betere kans om snel zelfstandig te kunnen functioneren in de Nederlandse samenleving.
Om u als nieuwkomer zo goed mogelijk te helpen bij het opbouwen van een bestaan in Nederland heeft de regering besloten nieuwe inwoners een inburgeringsprogramma aan te bieden. Dit is vastgelegd in de Wet inburgering nieuwkomers (WIN).Waarom inburgeren?
Voor het opbouwen van een bestaan in Nederland is voldoende kennis van de Nederlandse taal en de samenleving noodzakelijk. Voor bijna elke opleiding of baan wordt deze kennis van u gevraagd. En ook in uw dagelijkse leven komt dit u van pas. Na het volgen van het inburgeringsprogramma kunt u gemakkelijker uw weg vinden in de maatschappij. Bijvoorbeeld een baan zoeken of verder leren.
Een volledig inburgeringsprogramma bestaat uit de volgende onderdelen:
- lessen Nederlands
- lessen over Nederland
- informatie over de mogelijkheden om in Nederland te werken
- begeleiding voor een kennismaking met de wijk, de buurt en allerlei voorzieningen
- begeleiding naar verdere studie of werk.
Uit de brochure 'Een nieuw bestaan in Nederland'
De categorie nieuwkomers is een zeer heterogene groep. Sommige nieuwkomers komen naar Nederland in het kader van gezinsvorming. Veel allochtonen van Turkse en Marokkaanse afkomst trouwen met een landgenoot die (nog) in het land van herkomst woont. Vaak uit de streek waar ze zelf ook vandaan komen. Maar nieuwkomers kunnen ook politieke vluchtelingen uit volstrekt andere delen van de wereld zijn. Daarom kan het opleidingsniveau sterk verschillen. Over het algemeen ligt het opleidingsniveau van politieke vluchtelingen hoger (ze zijn zelf ook vaak ouder) dan van bijvoorbeeld een Marokkaans jongere uit de streek rondom het Rifgebergte (de meeste Marokkaanse Nederlanders komen van oorsprong uit de Riffijns-Berberse regio).
"Zonder het WIN-programma was het inburgeren moeilijk geweest. Door naar school te gaan krijgt je leven vorm en voel je je minder ge.soleerd. Maar iemand die 20 jaar in een andere cultuur geleefd heeft, kan natuurlijk nooit in ??n jaar volledig integreren."Vluchteling uit Iran @www.vluchtelingenwerk.nl [Nederlandstalige webstek van Vluchtelingenwerk Nederland, een organisatie die steunt biedt aan asielzoekers en vluchtelingen in Nederland]
Drie bekende problemen van allochtonen
Werkloosheid
De werkloosheid onder niet-westerse allochtonen is, zowel onder de eerste als de tweede generatie, veel hoger dan onder autochtone Nederlanders. De overheid probeert de werkloosheid onder allochtonen terug te dringen. Zo zijn er allerlei wetten tegen discriminatie van allochtonen bij het recruteren van werknemers. Uiteraard hangt een zekere (jeugd-) werkloosheid ook samen met gebrekkige scholing.
Werkloosheid in % naar herkomst
Armoede
Mede door de hoge werkloosheid heeft de gemiddelde niet-westerse allochtoon minder te besteden dan de gemiddelde autochtoon. Dit heeft weer tot gevolg dat bepaalde wijken, met veel goedkope huurwoningen, 'zwart' worden. Dat betekent dat de rijkere en vaak 'witte' bewoners ergens anders gaan wonen.
Inkomen per huishouden in % ten opzichte van autochtone Nederlanders
( = 100%) naar herkomst
Onder allochtone jongeren ligt de criminaliteit hoger dan onder autochtone jongeren. Hierdoor komen vooral Marokkaanse en Antilliaanse jongens vaak negatief in de publiciteit. Uiteraard heeft dit probleem te maken met bovengenoemde problemen (schooluitval en werkloosheid).
Criminaliteit onder jongeren van 12-24 jaar in % naar herkomst
Vooral sinds de opkomst van de politieke partij van de overleden Pim Fortuyn (LPF) staat het minderhedenbeleid hoog op de politieke agenda. Er wordt wel gesproken over het 'multiculturele drama' dat zich in Nederland zou afspelen. Er ligt vaak veel nadruk op mislukken en falen. Sommige Nederlanders zijn bang dat wat zij denken dat 'echt Hollands' is, verdwijnt. Er is veel discussie over de islamisering van de samenleving en regelmatig hoor je de roep om trots te zijn op onze westerse cultuur en onze liberale waarden. De discussies lopen vaak hoog op en zijn meestal erg emotioneel.
Toch geeft het idee van een 'multicultureel drama' een heel eenzijdig beeld. Niet alleen op straat en in het leven van alledag, maar ook op gebieden van 'nationaal belang' zoals sport, literatuur en kunst, muziek, politiek (ook culinair) is het leven er in Nederland gevarieerder, kleurrijker (en pittiger) op geworden. Naast Fannie Blankers Koen, Nellie Cooman; naast Mulisch, Bouazza; naast Youp van 't Hek, Najib Amhali; naast spruitjes, kousenband. Alsof dat geen opluchting is.
Please click >here for Copyright acknowledgements
Please take a few moments of your time to fill in the >feedback form.
